Europese automarkt hapert, vooral registraties elektrische auto's krijgen flinke klappen

De Europese automarkt kreunt en steunt onder een forse daling van maar liefst 18,3% in de registraties van nieuwe personenauto’s in augustus 2024. En het zijn vooral de elektrische voertuigen (BEV's) die de hardste klappen krijgen. De cijfers van brancheorganisatie ACEA liegen er niet om: er werden fors minder elektrische auto's verkocht dan in dezelfde periode vorig jaar. Sterker nog, de registraties van BEV's daalden met 43,9%. Daardoor kromp hun marktaandeel bij de registraties van een veelbelovende 21% naar een magere 14,4%. Een zorgwekkende ontwikkeling voor de Europese autosector, die vol inzet én fors investeert op elektrificatie om aan de steeds strenger wordende milieuregels te voldoen.

Verkoopcijfers elektrische auto’s in vrije val

De vorige maanden konden we het nog een beetje nuanceren maar de cijfers zijn nu toch echt onmiskenbaar. In augustus 2024 werden er slechts 92.627 nieuwe elektrische voertuigen geregistreerd in de Europese Unie, een schril contrast met de 165.204 in augustus 2023. De vierde maand op rij dat de verkoop van BEV’s daalt, en nu dus zelfs met bijna 44%.  Wat vorig jaar nog een snelgroeiende markt was, lijkt nu in een neerwaartse spiraal te zitten. Vooral belangrijke markten zoals Duitsland en Frankrijk laten een bijzonder sterke terugval zien: in Duitsland zakte de verkoop met maar liefst 68,8%, terwijl Frankrijk een daling van 33,1% rapporteerde.

Deze terugval komt niet direct als een donderslag bij heldere hemel. Er wordt door de overheden hier en daar flink gesleuteld aan de stimuleringsmaatregelen en dat heeft duidelijk gevolgen. Het sentiment, dat toch al kwetsbaar was, is mede daardoor een stuk negatiever geworden. Elektrische voertuigen werden lange tijd beschouwd als dé toekomst van de automarkt in Europa.

Maar nu lijkt het er eerder op dat de forse investeringen die de autofabrikanten in deze vorm van mobiliteit hebben gedaan, hen in het slop trekken. Ze hebben miljarden geïnvesteerd in elektrificatie en dat deed ze al heel veel pijn. Nu de vraag naar elektrische auto’s af blijft nemen, moeten ze misschien pijnlijke maatregelen gaan nemen. Zo zijn er al autofabrikanten die overwegen om enkele fabrieken te sluiten.

In Nederland in verhouding nog steeds wél meer EV’s

In tegenstelling tot de gehele Europese automarkt, is het aandeel elektrische auto’s in Nederland wel gestegen. In augustus 2023 was hun aandeel 33%, dit jaar 34,1%. En als we naar januari tot en met augustus kijken, dan is er dit jaar eveneens een kleine stijging te zien: van 29% naar 31,4%.

Maar dit is slechts een marktaandeel, en voor de autofabrikanten is vooral het absolute aantal van belang. Wat wel interessant is, is dat de statistieken in Nederland afwijken ten opzichte van de andere landen. Bij ons was er bijvoorbeeld een daling in mei en juni, waar de Europese landen in hun totaal een plus noteerden. Afgelopen maand was er in Nederland gelukkig slechts een heel kleine daling te zien van welgeteld 99 nieuwe auto’s.

Mogelijke oorzaken

De daling in de verkoop van elektrische voertuigen roept natuurlijk vragen op over de onderliggende oorzaken. Een van de problemen lijkt de achterblijvende laadinfrastructuur te zijn. Hoewel Europese overheden miljoenen investeren in de aanleg van laadpalen, groeit het netwerk niet snel genoeg om aan de vraag te voldoen. Voor consumenten die in landelijke gebieden wonen, blijft het opladen van een elektrische auto een uitdaging, wat hun bereidheid om over te stappen naar een BEV vermindert.

Daarnaast speelt de hoge aanschafprijs van elektrische voertuigen een rol. Subsidies en belastingvoordelen zijn in veel Europese landen beschikbaar, maar niet genoeg om de hogere kosten van een BEV te compenseren. Dit, gecombineerd met de inflatie en stijgende energiekosten, maakt de keuze voor een elektrische auto financieel minder aantrekkelijk voor veel consumenten.

Bovendien blijkt uit onderzoek dat het vertrouwen van consumenten in de elektrische transitie aan het afnemen is. Steeds meer mensen twijfelen of het opladen van een elektrische auto wel zo eenvoudig is, en of de actieradius voldoende is voor hun dagelijkse behoeften. Volgens een recent rapport van McKinsey overweegt slechts 16% van de huidige niet-EV-bezitters om een elektrische auto te kopen, een daling ten opzichte van 18% in 2021.

Maar iets wat de laatste tijd ook een sterke rol speelt, is het feit dat er een eind is gekomen aan diverse stimuleringsmaatregelen. In Nederland kun je denken aan de (soms zeer aantrekkelijke) voordeeltjes die er eerder waren op het gebied van bijtelling en motorrijtuigenbelasting, en ook aan het einde van de SEPP-subsidie. In Duitsland, een van de grootste Europese markten, heeft men eind vorig jaar abrupt besloten om te stoppen met een bijzonder aantrekkelijke aankoopsubsidie en zo zijn er nog meer factoren die meespelen. En zolang er in veel Europese landen onder de consumenten een tendens naar het minder milieubewuste ‘rechts’ is, hoeven we niet echt op nieuwe stimuleringsmaatregelen te hopen.

Reactie vanuit de industrie

De Europese automobielindustrie, vertegenwoordigd door ACEA, maakt zich grote zorgen over deze neerwaartse trend. De sector heeft de afgelopen jaren miljarden geïnvesteerd in elektrificatie om te voldoen aan de ambitieuze CO2-doelen die vanaf 2025 van kracht worden. ACEA roept de Europese Unie nu op om met spoed maatregelen te nemen om de verkoop van elektrische voertuigen te stimuleren.

“De technologie is er, maar de rest van de puzzel ontbreekt nog,” aldus de ACEA in een verklaring. “Zonder voldoende laadinfrastructuur, betaalbare groene energie en stimulerende belastingmaatregelen zal de overgang naar elektrisch rijden stagneren. Dat is niet alleen een probleem voor het milieu, maar ook voor de concurrentiepositie van de Europese auto-industrie.”

Volgens ACEA zijn er nog veel stappen te zetten om het vertrouwen van consumenten te herstellen. Naast een snellere uitbreiding van de laadinfrastructuur is er behoefte aan duidelijke en gunstige wetgeving, evenals betere fiscale prikkels om zowel consumenten als fabrikanten te helpen bij de overstap naar elektrische mobiliteit.

Vooruitzichten uiterst onzeker

De toekomst van de elektrische automarkt in Europa blijft onzeker. Terwijl hybride voertuigen enigszins blijven groeien, worden volledig elektrische voertuigen geconfronteerd met een tegenwind die moeilijk te negeren valt. Laten we ook niet vergeten dat het om de totale autoverkopen gaat, als we het over het overleven van de Europese automobielindustrie hebben. Iets wat ook meespeelt, maar waar we in Europa minder invloed op hebben: de Chinese markt is voor de Europese fabrikanten ook aardig ingestort. En zo stapelen de problemen zich voor hen op.

De komende maanden zullen daarom uiterst spannend worden voor de fabrikanten. Maar ook voor de beleidsmakers, die voor de uitdaging staan om de neerwaartse trend te keren en de industrie op koers te houden richting de klimaatdoelen.

Duidelijk is ook dat de teruglopende verkoop van elektrische voertuigen een signaal is dat er meer nodig is dan alleen technologische innovatie. Om de volledige transitie naar duurzame mobiliteit mogelijk te maken, moet het ecosysteem van infrastructuur, overheidsbeleid en consumentengedrag hand in hand gaan met de industriële investeringen en productiecapaciteit. Want alleen samen kunnen we die groene toekomst realiseren.